Zientzia eta Berrikuntza barra librea

Astelehena 27, asteartea 28 eta osteguna 30

Hemengo enpresa, ekintzaile eta teknologia zentroek dibulgaziozko hitzaldiak emango dituzte eguneroko programaren barruan. Saio lasai hauekin, konexioa ezarri nahi da herritarren eta hiriko I+G+b ekosistemaren artean, zientziaren eta berrikuntzaren aitzakiapean.

I+G+b ekosistemaren funtsezko eragile horiek ikusarazteak herritarrekin gertuko elkarrizketa bat ezartzea ahalbidetuko du, Zientzia eta Berrikuntzarekiko ulermena eta interesa sustatuz. Hitzaldi bakoitza lasaia eta irisgarria izateko diseinatuta egongo da, ezagutza espezializatuaren eta publiko orokorraren arteko oztopoak ezabatuz. Elkarrizketa, galderak eta parte-hartzea sustatuko dira, eta, horrela, giro aberasgarria sortuko da.

Ekimen honek, aurrerapen zientifiko eta teknologikoen berri emateaz gain, herritarren eta tokiko berrikuntza sustatzen duten eragileen artean zubi sendoak eraikitzea du helburu.

Astelehena, azaroak 27 | 19:00etatik 20:00etara
BAR ÑAM (Benta Berri)	BAR BAGA BIGA (Gros)
Bioplastikoen garrantzia etorkizun jasangarri baterako Polymat: Danila Merino (Erderaz) Etxerako moduko entzimak Polymat: Andoni Rodriguez (Erderaz) Nanomedikuntza eta antibiotikoak Cidetec: Iraida Loinaz (Erderaz)	eSportak eta ohitura osasungarriak Real Sociedad, Jairo Martos (Erderaz) Teknologia artea publiko guztietara eramateko palanka gisa Silvia Sanchez eta Josetxo Soto, Silvia & the spyglass (Erderaz)

 

Asteartea, azaroak 28 | 19:00etatik 20:00etara
BAR ÑAM (Benta Berri)	BAR AMUITZ (Gros)
Colágeno VI: gaixotasun arraro baten ikerketa Collagen VI International Research Summit, Arístides Lopez Marquez y Amaia Uribe Etxeberria (Erderaz) Título Biogipuzkoa: Gorka Guereñu y Patxi Gil (Erderaz) Título: ALAYA, Cyber Surgery-ren laguntzaile robotiko donostiarra, bizkarrezurreko kirurgietarako. Cybersurgery: Laura Zabalza (Erderaz)	Egokitzeko berrikastea: tumoreak dituzten pazienteen garuneko aldaketak BCBL: Lucia Manso (Erderaz) Garunari begira nola irakurtzen dugun ulertzeko BCBL: Garikoitz Lerma (Euskaraz)

 

Osteguna, azaroak 30 | 19:00etatik 20:00etara
BAR ÑAM (Benta Berri)	BAR MALA GISSONA (Gros)
Muineko lesioak sendatzeko molekulak programatzen CFM, Ivan Sasselli Ramos (Erderaz) Energia biltegiratzeko materialak: eguneroko bizitzako energia-eskaerari heltzeko abangoardiako ikerketa CFM, Irene Vettori (Erderaz) Etiketa adimenduak ekonomia zirkularrerako Tecnun, Daniel Valderas (Erderaz)	Biokatalisia: kimika ekojasangarrirako bidea CIC biomaGUNE, Sergio Fernando Castillo (hizkuntza) 50 urte proteinak tolesten DIPC, David de Sancho (Erderaz) Gymchess, narriadura kognitiboari xakea Asier Rufino - Gymchessen sortzaileetako bat eta CEO.

 

HIZLARIAK

---

• SERGIO CASTILLO - Biokatalisia: kimika ekojasangarrirako bidea

   Jatorriz Perukoa zen, eta Turinen (Italia) igaro zuen gaztaroa. Han, Bioteknologia Medikoetan graduatu zen Turingo unibertsitatean, eta birus-jatorriko gaixotasunen arloko ikerketan zentratu zen. 2021az geroztik doktoretza egiten ari da UPV/EHUn, kimika ez-organikoari aplikatutako biokatalisi metodo berriak garatuz.

  Kimika organikoa oso garrantzitsua da industria arloan mota guztietako produktuak ekoizteko (plastikoak, kosmetikoak, botikak, etab.), baina prozesu horiek ingurumen-kutsadura dakarte, eta saihestu egin behar dugu. Industria-prozesu horietan jarduera katalitikoa duten proteinak erabiltzea orainaren eta etorkizunaren irtenbidea izan daiteke. 

• DAVID DE SANCHO - 50 urte proteinak tolesten

  David De Sancho ikertzaile iraunkorra da Euskal Herriko Unibertsitatean eta Donostia International Physics Centerren. Madrilgo Complutense Unibertsitatean doktoratu ondoren, bere lanak Ikerketa Zientifikoen Kontseilu Gorenera, Cambridgeko Unibertsitatera eta CIC nanoGUNEra eraman du. Davidek proteinen konformazio-dinamika ikertzen du, eta, bereziki, metodo konputazionalak erabiliz tolestea.

  Proteinek funtzio biologiko gehienak betetzen dituzte gure organismoetan. Neurri handi batean, proteinek ongi definitutako konformazioak hartzen dituztelako gertatzen da hori, hau da, tolestuta daudelako. Hamarkadetan zehar, toleste-prozesu honen konplexutasuna ikerketa askoren fokua izan da. Hitzaldi honetan, 50 urte baino gehiagoko lana egingo dugu toleste-prozesura bideratuta, inoiz baino garrantzitsuagoa, Alphafold algoritmoaren irtenbide posiblea dela eta.

• AMAIA URIBE ETXEBERRIA - Kolagenoa VI: gaixotasun arraro baten ikerketa

  Noelia Fundazioaren Nazioarteko eta Erakunde Harremanak (Haurrak muskulu-distrofiaren aurka, Kolageno VI.aren defizitagatik) eta Euskadiko Ordezkaria. Collagen VI International Research Summit-San Sebastian jaialdiaren batzorde antolatzailea. Muskulu-distrofiak jotakoaren senidea, Kolageno VI.aren defizitagatik

  • Pazienteen fundazioek proiektu zientifikoetan duten zeregina eta terapien etorrera gaixotasun arraroetan.
  • Ikerketa aplikatua gaixotasun neuromuskularretan eta edizio genikoan oinarritutako terapietan.
  • Collagen VI International Research Summit Donostian, eta nazioarteko bilera honekin dituen helburuak.
• DR ARÍSTIDES LOPEZ MARQUEZ - Kolagenoa VI: gaixotasun arraro baten ikerketa

  Pazienteen fundazioek proiektu zientifikoetan duten zeregina eta terapien etorrera gaixotasun arraroetan. Ikerketa aplikatua gaixotasun neuromuskularretan eta edizio genikoan oinarritutako terapietan. Collagen VI International Research Summit Donostian, eta nazioarteko bilera honekin dituen helburuak. Biologia Molekularrean doktorea eta Biomedikuntza Molekularrean masterra.

  Edizioan eta erregulazio genikoan oinarritutako terapia berrietan aditua den ikertzaile seniorra, Institut de Recerca Sant Joan de Déu erakundeko Gaixotasun Neuromuskularrei Aplikatutako Ikerketa Laborategian, eta Bartzelonako Unibertsitateko Genetika Saileko irakasle elkartua.

  • Pazienteen fundazioek proiektu zientifikoetan duten zeregina eta terapien etorrera gaixotasun arraroetan.
  • Ikerketa aplikatua gaixotasun neuromuskularretan eta edizio genikoan oinarritutako terapietan.
  • Collagen VI International Research Summit Donostian, eta nazioarteko bilera honekin dituen helburuak.
• DANILO MERINO - BIOPLASTIKOEN garrantzia etorkizun iraunkorrerako

  Danila Merino doktorea Kimikan lizentziatu zen (2014) Mar del Platako Unibertsitate Nazionalean (UNMdP), Mar del Platan, Argentinan. Ondoren, Materialen Zientzian doktoretza lortu zuen (2019) unibertsitate berean, eta hurrengo lau urteetan doktoretza ondoko ikerlaria izan zen Italiako Teknologia Institutuan (IIT), Genovan (Italia). 2023an POLYMATen sartu zen, eta bertan Material Biokonposatu Iraunkorren (SusBioComp) taldeko buru da. Bere lantaldearen eginkizun nagusia nekazaritzako eta elikagaigintzako sistemak babesteko eta hobetzeko berariaz diseinatutako material biokonposatu jasangarri berriak garatzea da, eta, aldi berean, ingurumen-aztarna ahalik eta gehien mantentzea.

  Dibulgazio-saio honetan, klima-aldaketari eta horren ondorioei buruzko sarrera labur bat egingo da, eta petroliotik eratorritako plastikoek berotegi-efektuko gasen sorreran eta gainerako ingurumen-kezketan duten rola nabarmenduko da. Ondoren, bioplastikoak ekoizteko ekonomia zirkularraren eredua proposatuko da, eta elikagaien industrian material bioplastiko berriak ekoizteko jangarriak ez diren bazterkinak balorizatzeko POLYMATen egiten diren ikerketa-jarduerei buruz hitz egingo da.

• IVAN SASSELLI RAMOS - Muineko lesioak sendatzeko molekulak programatzen.

  Kantabriako kimikaria, EHUn sortua. Glasgowko Strathclyde Unibertsitatean doktoratu zen 2016an, egitura supramolekularren azterketan. 2019ra arte, Chicagon lan egin zuen, Northwestern Unibertsitatean, ehunak birsortzeko zelulaz kanpoko matrize artifizialak diseinatzen eta aplikatzen. Harrezkero, CFMn, CSICeko Ramon y Cajal ikertzaile gisa, aplikazio nanomedikoetarako arkitektura supramolekularrak garatzen ditu.

  Molekula txikiak programatzen ditugu, ezaugarri espezifikoak dituzten eskala nanoskopikoko arkitekturak osa ditzaten. Zehazki, ingurune biologikoarekin elkarreragin dezaten eta zelulei agindu egokiak eman diezazkieten diseinatzen ditugu, ehunen birsorkuntza sustatzeko. Horrela, bizkarrezur-muina sagu-ereduetan birsortu ahal izan dugu.

• SILVIA SANCHEZ / SILVIA & THE SPYGLASS - Teknologia, artea publiko guztietara eramateko palanka gisa

  Duela 15 urte baino gehiago zuzenbidearen mundua utzi eta artista profesional bihurtu nintzen. Nire obra Portugalen, Suitzan, Mexikon eta Arabiar Emirerrietan bizi eta erakutsi ondoren, 2021ean Espainiara itzuli eta nire galeria ireki nuen Donostian, eta handik nire obra garatu eta eraldatu nuen teknologiari esker, beti arte tradizionaletik abiatuta, kanal eta formatu ezberdinetara egokituz, mota guztietako ikusleengana iristeko.

  Ezagutu arte tradizionaleko galeria baten eraldaketa digitala, teknologia erabiltzen duena kanal, formatu eta merkatu berrietan hedatzeko, hizkuntza publiko bakoitzarentzat egokituz

• IRENE VETTORI - Energia biltegiratzeko materialak: abangoardiako ikerketa eguneroko bizitzaren energia-eskaerari heltzeko

  Italiarra jaiotzez, Italian, Espainian, Frantzian eta Alemania, eta irailetik iritsi da Donostiara. Bere Zientzia Kimikoetako doktorego-defentsa Nafarroako Unibertsitatean.
  Florentzia 2023ko urtarrilean, konputazio eta materia bigunaren esperimentalak, eta horiekin garatu ziren beka 2023ko ekainera arte. Ordutik aurrera, MMZn sartu zen.
  buruzko ikerketak egiteko doktoratu ondoko ikertzaile gisa. Energia biltegiratzeko materialak

  Munduko energia-eskariaren hazkundea eta arazoak erregai fosilen kontsumoarekin zerikusia duten klimatikoak. Energia biltegiratzeko material berriak, helburu honekin: energia-bilketa hobetzea, baliabide berriztagarrietatik abiatuta, eta ingurumen-inpaktua arintzea. Horiek konpontzeko premiazko arazoak, erlazionatuta daudenak eta guztion bizitzan eragina dutenak, abangoardiako ikerketak egiten dira, energia biltegiratzeko material berrien motak.

• ANDONI RODRIGUEZ - Etxerako moduko entzimak

  Andoni Rodríguez biologia eta materialen zientzien abangoardian lan egiten duen ikertzailea da. Gaur egun, Donostiko POLYMAT ikerketa zentroan egiten du lan biokatalisi alorrean.

  Entzimak gure eguneroko bizitzarako uste duguna baino askoz ere garrantzitsuagoak dira. Entzimetan espezializatutako Andoni Rodriguez zientzialariak azalduko digu nola entzimek lagun diezaguketen era guztietako arazoetarako irtenbide ekologikoak aurkitzen, etxeko garbiketatik osasunaren esparruraino.

• JAIRO MARTOS - Esportak eta ohitura osasungarriak

  Realeko esporten arduraduna, sektorean 8 urte baino gehiago dituena. Gainera, Kilian Pita Espainiako Ligako eta Kopako txapeldun ohia, gaur egun Realeko jokalaria dena.

  Esportak zer diren, garapen hoberako tresnak, eta jokalari profesional baten ohiturak ezagutuko ditugu.

• LUCIA MANSO - Reaprender para adaptarse: cambios en el cerebro de pacientes con tumores

  Lucía Manso-Ortega doktoratu aurreko ikertzailea da BCBLn. Psikologia ikasketak Granadako Unibertsitatean burutu zituen eta Neurozientzia Kognitiboko masterra lortu zuen erakunde berean. Egungo doktorego-etapan, transformazio-ahalmen handiko gertaerekin lotutako neuroplastikotasunaren azterketara bideratzen da. Bere ikerketek bi arlo jorratzen dituzte: burmuineko tumorea duten pazienteen eta euskara ikasten duten pertsonen jarraipena. Bere ikerketa-ikuspegiak ikuspegi konduktualak, estrukturalak eta funtzionalak barne hartzen ditu, garun-aldaketako prozesu horiek sakon ulertzeko.

  Pentsatu al duzu inoiz nola gure garuna gai den gure bizitza osoan zehar egoera ezberdinetara egokitzeko? Fenomeno horri neuroplastikotasuna esaten zaio, eta aukera ematen du trebetasun berriak ikasteko (hizkuntzak, musika, kirola...), baita garuneko lesio bati aurre egiteko ere. Hitzaldi honetan, erresekzio- eragiketa baten aurretik eta ondoren garunean gertatzen diren aldaketak ikusiko ditugu, hainbat ikuspegitatik. Ezagutzeko falta zaigun guztiaz ere hitz egingo dugu; izan ere, gaur egun, horiek sustatzeko aldaketa-mekanismo horiek ulertzea da zientziaren erronka handienetako bat.

• GARIKOITZ LERMA - Burmuinari begira nola irakurtzen degun ulertzeko

  Donostian ingenieritza ikasi eta enpresa munduan kanpoan urte batzu pasa ondoren, BCBL-ra itzuli nintzen neurozientzietan doktoratua egitera. Ameriketako EEBBtako Stanford Unibertsitatean urte batzu pasa ondoren, berriro BCBLra itzuli nintzen ikusmena eta irakurketari buruz ikertzen segitzeko, Ikerbasque eta Ramon y Cajal laguntzen eskutik. Asteasun jaioa baino aspalditik Mundakan bizi naiz.

  Idazkera eta irakurketa gizakiak sortu dituen teknologiarik garrantzitsuenetarikoak dira. Begien aurrean marratxo batzuk jarri eta irudi hauek burmuinak esanahia duten hitzetan, ideietan, bihurtzen ditu. Baino oraindik ez dakigu burmuinak nola lortu dezakeen begien eta lenguaiaren arteko lotura hau. Hitzaldi honetan resonantzia magnetikoa erabiliz nola ikertzen degun eta orain arte zer ikasi degun azalduko det.

• AITOR RUFINO - Gymchess, narriadura kognitiboari xakea

  Gymchessen sortzaileetako bat eta CEO. Tecnalia Venturesen sortzailea eta CEO, Tecnaliaren +20 spin-off sortu diren Estatu mailako erreferentziazko deep tech venture builder industriala. Berrikuntzan eta start-upetan ardaztutako karrera bat, 13 urteko nazioarteko esperientziarekin Accenture; The Parthenon Group (EY); BNP Paribas; Dubai Health Authority. Hainbat start-ups Deep tech-eko kontseilaria; Ekintzailetzako irakaslea Enpresa Institutuan; Deustua; EIC Accelerator-eko epaimahaia; Berrikuntzako Ministerioko Knowledge Transfer taldeko kidea; hizlaria; business angel; MBA batekin London Business School – Sloan MITen eta Enpresaritzan lizentziaduna EHUn.

  Gymchess eta enpresaren atzean dagoen entrenamendu kognitiboko metodologia berritzailea aurkeztuko ditugu, bai eta Alzheimer eta Parkinson bezalako dementzia motako gaixotasunen prebentzioan fisiko osasuntsuak duen garrantzia ere. Oro har, gaixotasun horiek intentsitate txikiagoarekin egiten ditugu, eta ez hain modu fisiko-zientifikoan. Ekimen ekintzaile baten helburuari buruz hitz egingo dugu (pandemiaren erdian sortu da enpresa hau), baita Gymchess parte hartzen ari den ikerketa zientifikoei buruz ere, nikotinarekiko mendekotasuna bezalako esparruetan.

• JUAN GREGORIO - Zure DNA eta Mikrobioma, zure osasunean duen garrantzia, ongizatea & edertasuna

  Juan Gregorio Mt DNA MAPen sortzailea da. Enpresa bioteknologiko hau prebentzio-helburuetarako DNAren azterketan zentratuta dago, eta First and Last Project-en aholkularia da. Halaber, aurpegiko mikrobioman ardaztutako enpresa bioteknologikoa da, prebentzio- eta zaintza-helburu pertsonalizatuekin. Juan Gregorio High Tech mundutik dator 30 urte baino gehiagoko esperientziarekin Microsoft & Thomson Reuters bezalako enpresetan

  Gure aztarna genetikoak eta beste datu bakar batzuek (mikrobioma, oro har, eta aurpegikoa, bereziki) informazio garrantzitsua ematen digute. Informazio hori ezagutzea funtsezkoa da etorkizuneko medikuntzan, medikuntza pertsonalizatuan, gaixotasunak prebenitzen eta zaintza pertsonalizatuak egiten laguntzeko.

• IRAIDA LOINAZ - Nanomedicina y antibióticos

  Gaur egun, CIDETEC Nanomedicine ikerketa-zentroko zuzendaria naiz. Zentro horretan lan egiten dut 2004tik, Kimikako doktoretza Euskal Herriko Unibertsitatean egin ondoren. CIDETECen, gaur egun CIDETEC Nanomedicine dena, biomaterialen ikerketa estrategikoaren ildoa abiarazteko sartu nintzen. Nire ikertzaile ibilbidean zehar 40 artikulu zientifiko baino gehiago argitaratu ditut, 8 patenteren asmatzailea, eta hainbat eta hainbat kongresutan parte hartu dut, horietako askotan hizlari gonbidatua izanik. Gainera, finantzaketa publiko zein pribatuko ikerketa-proiektu askoren ikertzaile nagusia naiz, eta Europako 3 proiekturen koordinatzailea naiz. Azken urteotan erantzukizun handiagoa hartu dut kudeaketan eta berrikuntzan, eta oinarri teknologikoko bi enpresa sortzen parte hartu dut (Kusudama Therapeutics eta Emissary Cosmetics).

  Nanomedikuntza nanotechnologia osasunaren arloan aplikatzean datza. Materialen tamaina eskala nanometrikora murriztean, haien propietateak aldatu egiten dira eta nanoteknologiak abantaila hartzen du efektu horretatik funtzionalitate gehigarriak lortzeko. Hitzaldi honetan, batez ere, farmakoak bideratzeko nanopartikulak erabiltzeari erreparatuko dio, eta, zehazkiago, antibiotikoak formulatzeari, bakterio batzuek antibiotikoei dieten erresistentzia etetea ahalbidetuko duten tresna berriak garatzeko.

---

* Emanaldia 'San Sebastian EKINN. Entrepreneurship Summit ', Europar Batasunaren Next Generation EU programaren esparruan Ekosistema Ekintzaile Berritzailea Bultzatzeko (PIEEI) deialdiaren bidez finantzatua – Espainiako Gobernuaren Berreskurapen eta Erresilientzia Planaren barruan, Industria, Merkataritza eta Turismo Ministerioa buru dela, EOI Industria Antolakuntzako Eskolaren bitartez.